Nal Çakma
Binicilik sporunda kullanılan atın uygun olarak nal çakımı önemlidir. Aksatılan veya kötü düzeltilmiş bir tırnak, atın ağırlığının kaslar üzerinde, doğal olmayan bir yük dağılımına neden olur. Tendonlardaki gerilim derecesini etkiler ve eklemlerde hasara nedenolabilir. Doğuştan kötü tırnak ve salınımı olan atların bu kusurları çok erken yaşlardan başlayarak iyi bir düzeltmeyle giderilebilir.
Bir atlama atının nasıl nallanması gerektiği düşüncesi değişik ülkelerin at yapılarına, iklim koşullarına ve geleneklerine göre değişir. Bazı ülke nalbantları atın topuk kısımlarını, nallı bile olsa, maya hemen hemen yere değecek kadar yontarlar. Böyle bir çakım özellikle serrt veya kayalık zeminde yaralanmaya neden olur. Avrupa kıtasında topuk olabildiğince yüksek bırakılır ve bukağılık kemiğiyle kesintisiz bir açı oluşturması gereken ayak açısı değişmeksizin, genellikle tırnağın ucundan daha fazla alınır. Genelde yüksek topuk, darbe giderici olarak hareket ettiğinden, çok önemli kabul edilir. Ancak, atın ayağı atlama için yaratılmamış olmasına karşın, tırnaklı hayvanlara bir yay ve sönümleme veren tırnak, şeklinden dolayı doğal atlama yeteneğine sahiptir. At adeta ve sür’atli yürüyüşünde doğal olarak önce ucunu yere koyar.
Bunun yanında, uzun sür’atli ve dörtnalda önce tabanın yere gelmesi, tırnağın yapısına zarar verebilir.Genelde tırnağın topuğu büyük basınç altında kalır. Bunun uzun süre nallanmayan bir atın nallarının tırnağa gömülmesinden anlayabiliriz. Topuktaki basıncın en fazla olduğu durum, atlamadan sonra yere düşüşte, uzun veya çok açık sür’atli ve dörtnal nyapıldığı zamanlardır. Bu nedenle, özellikle atlama atlarının topuklarının olabildiğince yüksek bırakılması daha mantıklı olur. Atlamadan sonra yere inişte, bütün ağırlık kısa bir süre için yanlız tek ön ayak tırnağı üzerine düştüğü ve bu ayak tırnağının topuğu darbeyi sönümlediği görülmektedir. Genelde bukağılık kemiği yere değer ve yaklaşık 90’derecelik bir açı oluşturur. Bu nedenle eğer topuk çok alçak yontulursa tendonlardaki ve tırnağın iç yapısındaki gerilim daha sert olur.
Avrupa atlama atlarının nalları ökçe ezilmesi, taban ezilmesi ve çatlaklara neden olan kasnak alt kenarı basıncı önleyecek şekilde, çok daha geniş kollu yapılırlar. Daha geniş kollu nalların sert zemindeki atlamada ve atın sert yolda çok çalışma yapması gerektiğinde daha fazla yararı olur. Aynı zamanda düşük ökçe bozuk tırnak uçlarına karşı, özellikle nemli veya çamurlu araziden dolayı cansız kısmın yumuşaması sırasında, geniş kollu nallar büyük ölçüde yarar sağlar.
Birçok uluslararası atlama atı sıcak yöntemle nallanır. Sıcak nallama yapıldığında nal tırnağa uydurulur. Yoksa soğuk nallamadaki gibi tırnak nala uydurulmaz. Soğuk nallama yapılırken düz bir yüzey elde etmek çok zordur. Bu nedenle nal ve tırnağın birleşme yerleri yuvarlak olur.
ATLARDA TIRNAK BAKIMI
Nallı atlarda tırnak daha fazla bakımı gerektirir. Nal atın yere normal basma durumunu yükselttiği gibi tırnak yapısı içinde zararlıdır. Böylece kan dolaşımını yavaşlatır ve sonuçta tırnak fazla uzamaz.
Nalın bu zararına karşın sert zeminde yaptıkları iş dolayısıyla atlar nallanmak zorundadır. At çalışmadığı zaman ahırdaki hareketsizlik ve zemin pisliği tırnak üzerinde kötü etki yapar. Tırnak bakımının amacı bu zararlı etkileri azaltmak olmalıdır. Bu amaca ulaşmak için de her gün çalışmadan önce ve sonra gözden geçirilerek nalın sağlamlığı, çivi ve yaprak durumunda bir değişiklik olup olmadığı denetlenir. Nal oynamışsa sıkıştırılır, açılmış kollara topuk çalmaya neden olur ve düzeltilmelidir.
Bir nallama süresi 1-1.5 aydır. Bu süre içinde atın nalları sağlam bile olsa sökülerek uzayan tırnak kesilir. Eski nal düzeltilerek çakılırsa ‘KAYAR’ denir. Bu süre aşılırsa nal tırnağa kısa geldiğinde kol uçları ökçeleri ezer ve ‘Ökçe eziği’ olur. Yeterli ölçüde uzayan tırnaklardaysa nallama süresi 1.5-2 aydır.
Tecrübeli, eğitimli ve bilimsel çalışan usta nalbantlar tercih edilmelidir.
